Maak de feestdagen ouderwets gezellig! Tip van dr. Anneke van der Plaats

Stuur een lieve kaart wanneer je niet bij elkaar kunt zijn

Of je nu gelovig bent of niet, kerstmis heeft bij de meesten van ons een speciale plaats. Het is vooral een gevoel: we horen erbij, ook al  zitten we soms op grote afstand van elkaar. We laten dan toch meestal iets weten en dat voelt goed. Ook al kan je niet bij elkaar zijn.
 
Wanneer we niet in verbinding staan dan komt het schrijnende gevoel vooral met Kerst. Heb je onenigheid? Maak het dan goed met een kerstkaart, je hoeft er alleen maar je naam op te schrijven. Wens iemand het allerbeste voor 2017 en zeg: tot spoedig ziens!

Kerstmis

Het omgaan met mensen met dementie is puur een kwestie van doseren en reguleren van prikkels. En prikkels is alles om ons heen. Schadelijk zijn onherkenbare prikkels.
 
Het geheugen ligt voor veel ouderen met dementie 50 jaar terug. Kerstmis is een hoogtepunt, mits je voor hen vanuit hun jeugd bekende ‘ouderwets’ uitziende versierselen aanbrengt.
 
Dus geen reuze kerstbollen die slechts half-glimmend zijn en pastelkleuren hebben. Vroeger waren groen, goud en rood de traditionele kerst kleuren. Het is lastig om de versierselen uit de oude tijd te bemachtigen: glimmende, heldergekleurde kerstbollen en –klokjes, de zilveren slingers, het z.g. engelenhaar,  normale (namaak) kaarsjes, een ouderwets kerststalletje, dit alles behoort bijna tot antiquariaten. Maar als het lukt om die te bemachtigen en ze een zichtbare plek in de ruimte te geven, zullen mensen met dementie er zeer van genieten en het brengt ze in een prettige stemming.

Zet de kerstboom op een plek die goed te zien is vanuit de vaste fauteuil waar hij/zij altijd zit. Een kunstboom maakt niet uit. Gezamenlijk de boom versieren en is een fantastische bezigheid. Deze is een bron van blijheid en je mag hem gerust wat langer laten staan. Als het klaar is, gaan zitten en van de mooie boom genieten en dan pas rustig en liefdevol kerstliedjes gaan zingen. Liefst de liedjes van vroeger, die door kinderen al zittend onder de kerstboom werden gezongen.

Misschien zijn er kinderen in de buurt die langs willen komen om dat te doen. Hier niet teveel mensen bij uitnodigen, hoogstens twee of drie, inclusief de partner, familie of een hele goede bekende.

Vroeger waren er met Kerst geen cadeautjes. In ieder huishouden werd wel iets speciaals gemaakt met de kerst. Het verschil is alleen wel dat het eten vroeger eenvoudiger was. Leuk om met elkaar te uit te vinden wat toen gebruikelijk was en thuis zoal op tafel werd gezet. De boom niet te lang laten staan, want dan blijft het eeuwig kerstmis. Na twee dagen afbreken.

Oud en Nieuw

Hierbij vooral aan vroeger denken, hoe het toen ging. Gezellig samen spelletjes spelen, Ganzenbord vooral. Vanaf de jaren vijftig (en nu ook nog) was er altijd een komiek (Wim Sonneveld of Toon Hermans).

Liever geen vuurwerk zelf afsteken. de kleine stokjes met de sterretjes zijn een leuk alternatief. Na het Nieuwjaar (dus na 12 uur) nog iets lekkers eten. Vroeger was dat vaak puree, kleine erwtjes (dus met een lepel eten, iedereen!) met stukjes zacht vlees in een lekkere saus. Of de traditionele oliebol. Of spekdikken, duivekaters en kniepertjes. Een spekdik is een kleine pannenkoek. Het werd en wordt vooral in Groningen en Oost-Friesland gegeten. Spekdikken bestaan uit stroop, eieren, roggemeel en spek. Een duivekater is een ovaal, zoet witbrood. Het wordt op een plaat gebakken in plaats va in een bakvorm. Kniepertjes hebben veel weg van stroopwafels: het zijn zoete, dunne, harde wafels. Kniepertjes worden vooral in Gelderland, Drenthe en Groningen gegeten.
En dan…naar bed! 

Opgetekend door Jacqueline Rempt tijdens een interview met dr. Anneke van der Plaats.

Dr. Anneke van der Plaats is sociaal geriater en co-auteur van:
De wondere wereld van dementie
Het demente brein. Omgaan met probleemgedrag
Meer kwaliteit van leven. Integratieve persoonsgerichte dementiezorg
De dag door met dementie
    14-12-2016 00:00