Poptherapie: gunstig of vernederend?

Auteur: Frances Shani Parker

© Fragment uit Becoming Dead Right: A Hospice Volunteer in Urban Nursing Homes

Meer en meer mensen met dementie krijgen poppen en speelgoeddieren cadeau.
Terwijl sommige zorgverleners vinden dat poptherapie plezierig is voor mensen met dementie en dat het helpt bij het maken van positieve associaties en verbindingen, zeggen anderen dat het vernederend is, omdat volwassenen als kinderen worden behandeld of dat het de echte problemen die moeten worden aangepakt overschaduwt. 
 
Wetenschappelijk onderzoek naar poptherapie kan die zorgen wegnemen. Mensen met dementie, zoals de meesten van ons, laten een breed scala aan emoties zien. Door de jaren heen, hebben verzorgers een verscheidenheid aan manieren, met inbegrip van medicatie, gebruikt om geagiteerde gedragingen van personen met dementie te beïnvloeden. Baby-poptherapie is ook een manier die veel aandacht krijgt. 
 
Te lang was er geen protocol of officiële vastlegging van wetenschappelijke experimenten met betrekking tot het succes van poptherapie. Dat is de aanleiding voor de implementatie van een onderzoeksprotocol over poptherapie onder 16 bewoners op een dementie zorgcentrum.
Onderzoekers hebben de impact van poppen op zes aspecten van het gedrag van elke inwoner en hun reacties op de pop gemeten. Dit zijn de resultaten:
 

1. Bij deelnemers werd een verhoging waargenomen in het niveau van geluk, activiteit en levendigheid, interactie met personeel en anderen, en gemak van het geven van zorg.
2. Er was een verlaging van het niveau van angst
3. De toename van geluk was een statistisch significant. Baby-poptherapie is een effectieve niet medicinale aanpak voor het verbeteren van het welzijn van mensen met matige tot ernstige dementie.

Als vrijwilliger had ik deze positieve resultaten al vele malen in diverse verpleeghuizen in Detroit waargenomen. Hier is een waar gebeurd verhaal (ik kan dit niet verzinnen, als ik dat zou proberen) over een ervaring met een bewoner die Susan  heet en haar baby-pop:

"Hallo, Susan, ik zie dat u uw baby meeneemt naar het avondeten," zei ik tegen een vrouw die een glimlach draagt die haar kale "baby" van haar heeft overgenomen.

"Nou, ik wil mijn baby meer mee uit nemen. Iedereen houdt van haar, weet je, vooral ik. Ze vertelde me dat ze honger had," antwoordde ze.

"Wat is uw baby's naam?" Vroeg ik haar, om haar realiteit te verkennen.

Zij en de pop staarden naar elkaar, grijnzend alsof zij geheimen uit de oudheid deelden. En misschien deden zij dat ook wel. Susan keek naar me, wees naar haar baby-pop en zei, "Zij zal u haar naam morgen vertellen als u koekjes meeneemt."

Reactie van Leah Bisiani

Ik heb een zeer succesvol onderzoeksproject gedaan over het gebruik van poppen voor sommige mensen die leven met dementie dat in 2012 werd gepubliceerd. Ik wilde de mythe verdrijven en met bewijzen de twijfelaars ervan overtuigen dat hun starre en oordelen puur op een cognitief standpunt waren gebaseerd, wat eigenlijk nog meer respectloos en ontmenselijkend is voor de mensen waar ze voor zorgen.
 
Stel je eens voor, je bent op zoek naar een eigen ruimte in de wereld. Hoe harder je zoekt naar die ruimte om verbinding te kunnen maken met de behoefte aan erbij te horen, deste lastiger en meer verwarrend het wordt. De mensen om je heen lijken gewoon niet bij jouw eigen werkelijkheid binnen te komen, of ze voorzien je niet van de vreugde van gezelschap waar je naar hunkert en verlangt. Je voelt je volkomen alleen. Alles wat je voelt is een gevoel van zwaar lijden en ellende, je trekt je terug in jezelf. Het is alsof je al je menselijkheid hebt verloren in de ogen van degenen die via jou kijken, voor jou doen en je vervolgens verlaten. Dit is de ervaring van velen die onder onze hoede leven met dementie.
 
Een gelegenheid wordt je aangereikt om relaties uit het verleden te regenereren en je ruimte in de wereld te herwinnen, met de hulp van degenen die ervoor willen zorgen dat je jouw persoon-zijn in stand kunt houden. Een pop wordt je als geschenk gegeven en die aarzelende vonk die je in leven houdt begint opnieuw te branden. Je omarmt de pop en de lange termijn herinneringen worden, net als de verspreide stukjes van een puzzel, jouw heden. Genot, plezier, gevoel van eigenwaarde en verbinding, alsmede lang vergeten verzorgende instincten flitsen plotsklaps door je heen.
 
Onze lange ervaring met mensen met dementie, en hun steeds veranderende werkelijkheid, leert ons dat zij zich helemaal alleen kunnen voelen tenzij wij, als verzorgers, verbindingen stimuleren in het ingewikkelde doolhof van gebroken herinneringen die deel uitmaken van een lang geleefd leven. Het ontrafelen van deze herinneringen maakt het mogelijk voor ons om deel te nemen in hun reis en hen te voorzien van gezelschap en de steun voor het behoud van hun persoon zijn. Mijn onderzoeksproject was gericht op het ophelderen van een aantal van deze koppelingen met het verleden door het gebruik van poppen en was getiteld, “Doll therapie: een therapeutisch middel om toegang te krijgen tot verbindingen in het verleden en om onbegrepen gedrag van een persoon met dementie te verminderen - een case study aanpak”.
 
Er is bewijs dat een persoon in de gematigde tot geavanceerde stadia van dementie positief kan reageren op vertrouwde associaties die gerelateerd zijn aan lange termijn herinneringen en dat dit betekenis aan het heden kan geven (Kitwood 1997). Ik gebruikte Miesen’s (1992) uitbreiding van Bowlby’s (1969) theorieën van associaties in kinderen, waar de auteur deze theorie heeft aangepast aan mensen met dementie; en stelde voor dat degenen die zich aan poppen en zacht speelgoed vastklampen, deze objecten lijken te gebruiken als een representatie van de persoonlijke steun waar ze naar hunkeren.
 
In feite liet ik mij leiden door de opvatting dat de manier waarop we beoordelen of poptherapie geschikt is voor mensen met dementie, of niet, niet gebaseerd moet zijn op onze bevooroordeelde veronderstellingen; en om te voorkomen dat de beslissing gebaseerd is op wat we denken dat goed is voor ons of hoe we ons zouden voelen als wij een pop zouden krijgen. Als een pop ten goede komt aan de levensstijl van een persoon met dementie, die persoon niet emotioneel geraakt wordt in negatieve zin, troost en vreugde biedt, een gevoel van rust geeft, communicatie verbetert en onbegrepen gedrag vermindert, dan is er een plaats voor poptherapie, die onderzocht kan worden als een vorm van therapeutische ontmoeting (Bisiani, 2010).
 
Het herinnert ons ook aan het feit dat wij onszelf en degenen voor wie we zorgen niet moeten beperken door het negeren van de eenvoudigste antwoorden - de reacties van de mensen met dementie zijn onze antwoorden.
 
Het meest belangrijke: mijn studie bevorderde een begrip voor

1. het gebruiken van een pop als een therapeutisch instrument voor de gedragsuitdrukking van een persoon die leeft met dementie;
2. de behoeften op lange termijn van de deelnemer om onbegrepen gedrag dat andere behoeften weerspiegelt te verminderen of te voorkomen;
3. het effect van therapeutische interventies op het welzijn van de deelnemer.

Het vergroot ook ons begrip van het gebruik van complementaire therapieën zodat we de beroepspraktijk kunnen informeren; ter bevordering van het uitwisseling van kennis en om onderzoek en te stimuleren en ‘beste practices’ te bevorderen (Bisiani & Angus, 2012). Hopelijk zullen de resultaten van dit onderzoek een verandering in attitude te weeg brengen ten aanzien van één van de vele alternatieve therapeutische manieren om aan de specifieke behoeften van een persoon met dementie tegemoet te komen. Als professionals moeten we voortbouwen op dit bewijs om therapeutische interventies, die een andere waardevolle weg voorwaarts laten zien in de verstrekking van persoonsgerichte dementiezorg, te promoten.
 
Ik heb de afgelopen jaren colleges gegeveven over het succes van dit onderzoek en veranderde de titel in "Dementia gets Dolled Up".
 
Kijk hier voor meer informatie.