Warme herinneringen aan koude winters

Als u met ouderen met dementie praat over de winters uit hun jeugd, kunnen koude ervaringen warme herinneringen los maken. Gek hè, die herinneringen?

Roep een warme sfeer op. Een warme huiskamer, hete koffie. Een vest voor wie het toch nog koud heeft. Thuis een mooie vakantiefoto? Daarna is het tijd om te praten over vroeger. Maar hoe maak je herinneringen wakker? Wellicht kan er een winterse natuurafbeelding worden opgehangen? Een beeld zegt meer dan 1000 woorden. Als u geen natuurtalent bent, dan kunt u een workshop volgen waarin u leert positieve herinneringen te triggeren. Want op nare herinneringen zit niemand te wachten.

Toch kan dat zomaar gebeuren. Ik vertelde ooit over door het ijs zakken…  Een heer verschoot van kleur. Hij had zijn zoon net op tijd onder het ijs vandaan getrokken. Hoe ga je daar mee om? Erken altijd eerst iemands’ gevoel. ‘Wat zult u geschrokken zijn!’ Probeer dan een stap te zetten naar de goede afloop: ‘U hebt hem gered!’ En vervolgens terug naar het nu: ‘Dat is lang geleden, toch?’

Er is genoeg materiaal om herinneringen mee op te halen. Zo zijn er winterverhalen die u kunt voorlezen. U vindt ze in de boeken ‘Verhalen van nu’ en ‘Een hart vol verhalen’. Vertellingen over sneeuw, de kachel op stoken, wollen winterkleren en havermoutpap.

Nu is niet iedereen een prater. Bovendien hebben sommige mensen met dementie afasie. Zij kunnen slecht op woorden komen of verdwalen in jouw ‘brij’ van woorden. Daarnaast zijn er veel ouderen die minder goed horen. Voor hen is luisteren inspannend. Dan kunt u beter een DVD opzetten, bijvoorbeeld over de geschiedenis van het schaatsen of 100 jaar Elfstedentochten.

Voor de doeners pakt u een puzzel uit de kast met een afbeelding van kinderen die spelen in de sneeuw.

Er is genoeg te verzinnen. Wat dacht u van een kleine expositie over de winter? Wanten, een sjaal en een muts, een paar houten schaatsen, een kolenkit…  Of vertrouwde liedjes zingen: ‘Roodborstje tikt tegen het raam’ en ‘Oud moedertje strompelt naar buiten’. 

Als iedereen lekker bezig is geweest, wordt het tijd om te eten. Zuurkoolstamppot, boerenkool met worst, hete bliksem of erwtensoep?

Terwijl ik dit schreef is mijn warme koffie koud geworden maar zijn er warme herinneringen terug gekomen aan mijn ijskoude slaapkamertje op zolder!

Desirée van Keulen

verhalenverteller, auteur, spelontwikkelaar