Vrijheid, blijheid

Als u met mij mee wilt ‘bewegen’:

In ‘Floortje naar het einde van de wereld’ zegt Floor, die op het meest afgelegen eiland Wrangel in de Noordelijke IJszee zit: ‘Het is verboden hier alleen rond te lopen. Er moet altijd iemand mee met een geweer met lichtkogels…’ Want je komt niet altijd een ijsbeer tegen, maar een is genoeg. Ze zijn altijd op zoek naar voedsel.

Iemand met dementie wil ook naar buiten, zelfstandig (alleen)… Maar laat u hem gaan?
Want hij loopt niet in zeven sloten tegelijk, maar een is voldoende.

Als u denkt: ‘Waar gaat dit over?’, lees dan door:

Bewegen

Nu de lente in het land is, voelen veel mensen (met en zonder dementie) een onweerstaanbare drang om naar buiten te gaan. Bewegen is gezond. Gezond voor lijf en hersenen! Het wordt steeds duidelijker dat bewegen dementie kan helpen voorkomen, uitstellen, afremmen. En dan maakt het niet uit of u ramen zeemt, tuiniert, fietst of wandelt.

Buiten bewegen

Buiten bewegen is dubbel zo goed. Bonussen: daglicht, zuurstof en stimulans: een schreeuwende meeuw, een geit die je vingers likt als je hem voert, een oude bekende…

Maar als je oud(er) bent en in meer of mindere mate aan dementie lijdt, wat zijn dan je kansen?
Je beweegt minder gemakkelijk, maar goed: een aangepast tempo, wandelstok, rollator, scootmobiel, fiets met lage instap… Maar ook de hersenen ‘bewegen’ minder goed, dus… Als uw man zegt: ‘Ik ga nog even de stad in’, komt hij dan weer thuis? Als uw cliënte (in Voorschoten) zegt: ‘Ik ga nu naar huis!’ (in Wassenaar) … Waarschijnlijk niet.

Je wilt niemand opsluiten, maar wel beschermen. Vrijheid is wel blijheid, maar die blijheid kan uitlopen op een drama. Wat zijn de mogelijkheden om iemand met dementie ‘te laten gaan’?

Mogelijkheden

Mensen met dementie hebben nog een lerend vermogen: ze kunnen leren een straatje om te gaan. Dat is heel fijn, maar uiteindelijk wel tijdelijk!

Iemand kan op stap met een ‘Wuzzi Alert’: een mobiel alarm voor binnen en buiten. Direct contact is mogelijk en de stapper is te traceren. Het mooie van dit systeem is dat het op maat ingesteld kan worden.

En dan is er de optie om samen op stap te gaan: bewegen met daglicht, zuurstof, onverwachte stimulansen en gezelschap. Met een vrijwilliger iedere week wandelen: beiden blij; samen vissen: naar de sloot kuieren, hengel uitwerpen en terug; met een groep cliënten iedere dag na de lunch een blokje om: de tuin uit, linksom of rechtsom, op naar de koffie; met je zoon op de duofiets of de twin-bike. Zelf ging ik ook wel met een oude heer op pad (met rolstoel maar daarvoor moest hij wel eerst lopend naar het toilet, lopend naar de voordeur en v.v.) om een ijsje te eten in het winkelcentrum.

Maatwerk is maatstaf

Ik schrijf het hier vaker: omgaan met mensen met dementie is maatwerk. Wat kan wel, wat niet, hoe wel en hoe lang nog? Onmogelijkheden genoeg, maar laten we daar vooral onze inventiviteit op los laten!

Desirée van Keulen
(verhalenverteller, auteur, productontwerper)