Een beetje boos mag best. Dementees m/net poëzie

Over het boek

De taal van mensen met dementie is een taal zonder omwegen. Een taal die ruimte laat voor wat niet te verwoorden is. Vol zeggingskracht en altijd betekenisvol, al is er in eerste instantie misschien geen touw aan vast te knopen. Een eigen taal: het Dementees.

Poëzie

Dementees lijkt in veel opzichten op poëzie. Het onttrekt zich aan gesloten interpretaties, nodigt uit tot meebewegen en doet een sterk beroep op onze verbeeldingskracht. Waarom mensen met dementie dan niet serieus nemen als dichters en hun taal als poëzie? Wie de uitingen van mensen met dementie leest als poëzie, zal ze niet langer als wartaal wegzetten. Wie zich in hun leefwereld laat ontvangen en openstaat voor wat zij te zeggen hebben, zal achter de ziekte de méns met dementie blijven zien. De dementie zingt een toontje lager, de ziekteverschijnselen hebben niet langer het laatste woord. Het Dementees als poëzie geeft mensen met dementie hun eigen stem en daarmee hun waardigheid terug.

Een Beetje Boos mag Best

De kloof tussen dement en (nog) niet dement zal kleiner worden als het eigen geluid van mensen met dementie in onze samenleving duidelijk hoorbaar is. Hun taal is een bron van kennis voor iedereen die levenswijzer wil worden én voor iedereen die van poëzie houdt. Het is een taal die verbinding schept, verbinding tussen mensen met en zonder dementie, van mens tot mens. Met de bundel een beetje boos mag best laten we het frame van kommer en kwel voor wat het is en eisen we voor de taal van mensen met dementie een eigen plek op in ons veelkleurige poëzielandschap.

Dit is een unieke bundel, ontstaan in een verpleeghuis. Een vrolijke en naar meer smakende ontmoeting tussen de wereld van de dementiezorg en die van de poëzie. Want de taal van mensen met dementie is een schatkamer.
 
De gedichten Dementees op de linkerbladzijden zijn van Joke Aarnink, Marie van Dam, Jaap Jacobs en Henk Rijneveld, bewoners van een Amsterdams verpleeghuis. De teksten zijn opgetekend en samengesteld door Paula Irik, geestelijk verzorger.
De gedichten op de rechterbladzijden zijn van Bette Westera, dichter en schrijver. De illustraties zijn van Sylvia Weve. Beiden hebben zich met veel plezier door het Dementees laten inspireren.

‘Verpleeghuizen zijn vaak academies van levenskunst! Ik hoop en verwacht, dat ‘een beetje boos mag best’ mantelzorgers kan ondersteunen en inspireren en de dementiezorg in heel Nederland kan verrijken en verbeteren.’
Ronald Schmidt, raad van bestuur Cordaan

‘Wat is het vaak genieten van de geestige, heftige, grappige, diepzinnige, wijze, ontroerende en bloemrijke uitspraken van mensen met dementie. Taal om op terug te vallen als niets anders het meer doet.’
Paula Irik

‘Hier heb ik niets aan toe te voegen, dacht ik, toen ik de teksten tot me door liet dringen. En toch was dat de vraag van de initiatiefnemers van ‘een beetje boos mag best’. Ik koos ervoor om uit elk stukje Dementees enkele klinkende zinnen te nemen als uitgangspunt voor een nieuw gedicht in de taal waarin ik zelf gewend ben te schrijven. Een feest om te doen!’
Bette Westera

Over de auteurs en de illustrator:

Drs. Paula Irik (1952) werkt als geestelijk verzorger in de ouderenzorg. Naast artikelen over de eigen stem van mensen met dementie, schreef zij Als het maar echt is. Over de zachte kracht van mensen met dementie en Leestekens, Levenskunst van mensen met dementie.

Sylvia Weve (1954) Utrecht. Ze is free-lance illustrator in Amsterdam en werk(te) voor kranten, tijdschriften, uitgeverijen, theater en televisie maar maakt voornamelijk kinderboeken. Ook was ze zeven jaar docent illustratieve vormgeving aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem.

Bette Westera (1958) schrijft gedichten, liedjes, verhalen en informatieve boeken over verschillende onderwerpen, allemaal voor kinderen. Gedichten schrijven vindt Bette heel fijn om te doen. Ze noemt het schilderen met woorden.
Samen met haar man – gitarist Diederik van Essel - geeft Bette muzikale poëzie- en liedjesvoorstellingen bij haar boeken.